Rabu, 04 April 2012

BAHAN JAMITA MINGGU, 29 April 2012 Minggu Jubilate

Pslamen 23: 1-6 (Ep.: Johannes 10: 1-11)
                                                                                                     
I.     Patujolo
Lam tamba umurta dipaloas Jahowa mangolu di portibion, lam tangkas do ta alami haparmahanion ni Jahowa di ngolunta? Lam rumar do ngolungku amang Panditanami di si! Boasa? Tangkas situtu do amang Panditanami! Mauliate ma di Jahowa. Ndada holan par-Psalmen na boi mamora di pengalaman; Jahowa siparmahan. Nasa na jonok/ akrab/ intim parsaoranna dohot Jahowa, i do parbue ni pengalamanna. Marhite turpukon ditogutogu do hita marbagi pengalaman dohot ibana di hinatabo ni haparmahanion ni Jahowa asa dohot hita taruli manghilalahon pengalaman si songon i. Sigantanta ma rumang ni haparmahanion ni Jahowa di angka na hottot marparsaoran dohot Ibana.  

II.  Hatorangan ni Turpuk
Ayat 1-4;
Jahowa do siparmahan au, ninna par-Psalmen. Rumanng credo/ pangongkuhononkon do soara i, ndada pangidoan asa Jahowa marmahan. Par-Psalmen manghatindangkon pengalaman ni haporseaon. Dibungkutta na badia i godang do tajumpai pandohan parmahan/ marmahan laho mangkomunikasihon/ mambahasahon pengalaman ni haporseaonna di hinatabo ni na mar-Tuhan, baik sian marsasahalak manang punguan pe. Artina, manghatindangkon naung ni daina sian parsaoranna dohot Jahowadi pardalanan ni ngoluna, isarana; Jahowa siparmahan Israel (Psalm. 80:2, pat; 1 Musa 49:24, 48:15, Psalm. 28:9, Mik. 7:11-15, Jes. 40:11, Psalm 74: 1, 77:21, 78:52-53). Sian sude ayat na di ginjang i, holan di dua inganan do ianggo na manghatindangkon “siparmahan ahu”, ima 1 Musa 48:15, dungkon i turpuk jamitantaon, ima ayat 1.
Pandohan siparmahan, tontu ndang dao i pangantusion ni i sian ulaon siganup ari marmahan na somal di luat Palestina hatiha i. Alani i mangurupi pangantusionta do di pandohan i molo tasigati jolo satongkin tugas dohot tanggungjawab ni sahalak parmahan. Sahalak parmahan ingkon tangkas do botoonna, di dia do aek molo masa ari logo, manang hubakhubak na menampung aek. Di dia jampalan na lomak hombar tu musimna, ai molo ari logo mate do angka rumput na tongon di inganan ma milngas mata nia ri, alani di angka rura ma luluan. Manjalahi angka inganan sisongon i ingkon boluson do piga rura na tolping na boi talpe madabu pinarmahanna. Ingkon manat tongtong mangiring angka dorbia na maranak poso manang panarusan, manang dorbia na tongon mabugang dope. Manjaga hasonangan ni dorbia i sian binatang panoro dohot angka panangko.
Tung mansai balga situtu do tanggungjawab ni saluhut parmahan. Keberlangsungan ni ngolu ni angka dorbia i ampe tu parmahan; baik mate dohot ngoluna. Dimasyarakat kuno, dipatudos do tu ulaon ni parmahan tugas ni sahalak raja na manggomgomi parripena.
Pengalaman ni par-Psalmen di parsaoranna dohot Jahowa, Jahowa do marmahan ibana, lobi sian haparmahanon ni angka parmahan na burju roha di pardalanan ni ngoluna. Jahowa do na manjamin keberlangsungan ni ngoluna, pasonangkon ibana, manjaga ngoluna sian angka bahaya na naeng mangago ibana. Dipatongon Jahowa do na dumenggan di ngoluna, ima na digombarhon songon jampalan na lomak, dohot aek hasonangan si inumonna. Ndang tu aek na doras ibana diboan na boi mambahen maub/ marmara. Ditogutogu do par-Psalmen songon Israel na tinogutoguna haruar sian Misir marhite si Musa: sude bohal na ringkot di bangso i dipardalanan, Debata do na mananggung (2 Musa 13:21, 15:15); songon panoguonNa di si Abraham (1 Musa 24:27). Dipatupa Debata pe songon i tu par-Psalmenon, ala goar ni Debata na badia i do, ndada ala ni denggan ni palilung ni par-Psalmen, alai Jahowa sandiri do na mamutushon ingkon songon i patupaonNa tu par-Psalmen marojahan  di bagasan asi ni rohaNa.
Asa nangpe di rura hamatean, di inaganan na holom, di dalan na hinabiaran ni na marhosa mandalanaisa alani angka pangago, ndang mabiar par-Psalmen mandalani i. Molo Jahowa na mandongani marhasonangan do na porsea di Ibana, semuanya baik. Tungkotmu dohot batahim mangapuli ahu ninna par-Psalmen. Batahi  di hata Indonesia, gada, ima sinjata sian hau na dilapisi dohot baja laho mambela sian ancaman ni musu. Tungkot/ tongkat, ima mangiringiring punguan ni dorbia i, mangalehon aba-aba; mardalan manang so, patuduhon dalan si tujuon, dung i paingothon sian dorbia i molo adong naeng padaohon diri sian punguanna. Panogunoguon i ma na mangapuli, patoguhon roha, dohot mangalehon kepastian di ngolu ni par-Psalmen. 
Tolhas tu Padan na imbaru, Jesus Kristus do parmahan na denggan roha (Joh. 10). Tongtong do marudut di Padan Naimbaru prinsip ni parmahan na tahatai di turpuk jamitantaon. Songon parmahan na denggan roha Jesus dilehon do hosana tu hamatean holan asa mangolu biru-biru i. Ditanda Ibana do biru-biruna jala soaraNa pe ditanda birubiru i do, songon Ibana mananda Ama i, jala Ama i mananda Ibana. Lapatanna, adong parsaoran na mansai jonok, mesra manang akrab antara ni Jesus dohot na pinamarmahanNa, baliksa tahe molo mago sada sian birubiru na saratus i, ingkon tinggalhononna na sia pulu sia i mangalului na sada nari. Alani tongtong do dipapatar Jesus prinsip haparmahanon na di Padan Narobi. 


Ayat 5-6;
Digombarhon do di ayat on Jahowa songon kepala rumah tangga na manjalo sahalak tamu na tongon dipaburuburu musuna, jala didok tu musuna dohot tu angka na torop; Tamungku do ibana, tung so jadi hahuaon ni manang ise.
Dijangkon Jahowa do par-Psalmen songon sahalak tamu jala diparade jamuan; sipanganon, dimiahi uluna dohot mian zaitun  songon adat hasomalan di ari rea (pat. Parjamita 9:8, Psalm 133:2, Mat 26:7), panginumanna pe suksuk dibahen. Jamuan las ni roha sisongon i somal do i dipatupa di jolo ni bagas Joro na di Jerusalem di tingki ari rea (pat. 5 Musa 16:11, 14; 26:11), ima songon tanda marningot holong ni roha ni Jahowa (Jes. 55: 1-2, 25:26, Joel 2:19 pat. Mat. 8:11, 22: 1-4, 26:29). Ndang marsangga denggan basa dohot asi ni roha ni Jahowa di par-Psalmen, alai saleleng mangolu. Songon sahalak peziarah par-Psalmenon marjanji do ibana ma masuhi bagas ni Jahowa salelengleleng na.     
 
III.                       Sipasahaton di Jamita
1). Mamora di pengalaman marparsaoran dohot Tuhan i. Boha do pengalamanta na mar-Tuhan on, nungnga na nia leleng hita sahalak na mangihuthon Jesus. Nungnga tardok mamora hita mandai hinatabo ni haparmahanion ni Jahowa? Manang na rumar do panghilalanta. Marisuang na i ngolunta i molo rumar dope ate, hape nga marumur hita halak Kristen. Memang, hamoraon manghilalahon haparmahanion ni Jahowa, marojahan do i di hajonohon ni parsaoranta dohot Jahowa. Isarani songon na mardongan, hajonohon ni parsaoranta dohot donganta, i do manontuhon hamoraonta mandai hinatabo ni pardonganon.
Parsaoran ni par-Psalmen on tung mansai jonok/ akrab/ intim situtu maradophon Jahowa. Parsaoran na songon i do patauhon ibana mandai haparmahanion ni Jahowa. Parsaoran na songon i do mangungkap pintu di ibana manghilalahon huaso ni Jahowa mangondihon ibana sian angka musuna. Tangkas do dihaporseai ibana, molo Jahowa mandongani marhasonangan do angka na porsea di ibana. Sonang ndang dalam arti ndang adong angka hamaolon, alai di saluhutna i, Jahowa patukhon gogona maolus i, Jahowa marporang di jolona maradophon musuna.
Ringkot situtu hangoluhononta parsaoran na jonok/ akrab/ intim dohot Jahowa. Ndang Jahowa na dao situtu be Jahowa na tahaporsea i, alai Jahowa na jonok situtu do. Holan Ibana do Tuhan na gabe mardaging jolma jala ro tu portibion di bagasan Jesus Kristus. Nungnga dipajonok Ibana dirina baliksa gabe mardaging jolma. Artina tangkas do ditanda Ibana hagaleonta, na ingkon siparmahanan, songon birubiru i binatang na gale, ndang margogo paluahon dirina sian angka na mangago ibana. Alani i, ingkon hangoluhononta do parsaoran na jononk tu Jahowa, ai nungnga dipajonok Ibana diriNa tu hita. Taingot ma on, di tanganNa do keberlangsungan ni ngolunta, ingkon Ibana do na manjaga hita asa sonang rohatta jala tarapul. Nungnga dipasahat hataNa manogunogu ngolunta jala patolhashon lomo ni rohaNa siparsiajaranta lumobi ma sihangoluhononta asa lam tu solhotna parsaoranta dohot Ibana. Tuhan menunjukkan jalan hidup yang Ia kehendaki melalui firmanNya untuk kita lalui sebagai orang percaya dan jalan itu akan berakhir pada suka cita yang sempurna, kini dan di sini.
Godang do na mangelaela asa unang jonok parsaoranta dohot Jahowa na burju jala na basa i. Marragam dalan ni sibolis i mampropokasi pingkiranta asa unang jonok marsaor dohot Jahowa. Dipatubu do halosohon manjaha hata ni Debata. Dipangke do haulion na di portibion asa tartait rohanta holan mamingkiri i. Dipapos rohanta; i do nuaeng na dumenggan di ho, ninna tu rohanta. Ujungna gabe rumar pengalamanta di haparmahanion ni Jahowa.
Nataboan jonok marparsaoran tu Jahowa, manang songon diape na tongon ta adopi tingkion, baik susah dohot sonang, borat manang neang, suka dohot duka, saluhutna i mampangkorhon na uli do i patongonon ni Debata. Didok apostel Paulus; “Alai taboto do, saluhutna do manumpak tu na denggan di angka na marholong ni roha di Debata”, (Rom 8:28). Ima na masa di ngolunta molo Jahowa mamparmahani hita.

2). Jahowa do siparmahan ngolunta. Pada prinsipna, tarbatas do hita songon birubiru ni Jahowa mamoto na dumenggan di ngolunta. Songon i ma muse tarbatas mamoto mara na naeng masa. Jahowa siparmahan hita, i do na patuduhon dalan ni ngolu na dumenggan di hita. Di tanganNa do huaso na patuduhon jampalan na lumomak. Molo malos pe duhut-duhut i di sada inganan alani musim kemarau, diboto do rura na dia na lomak duhutna. Tu si ma hita togihononna. Lapatanna, na marpardomuan tu bohal siganup ari ndang siholsohononta, disarihon Jahowa do hita di si marhite dalan na so ta tagam. Didok Tuhan Jesus; “Antong unang ma holsoan rohamuna, mandok: Ahama panganonnami? Aha ma inumonnami? Ahama parabitonnami? Angka sipelebegu do mangharingkothon saluhutna si songon i. Diboto Amanuna na di banua ginjang i do, naung ringkot angka i di hamu”, (Mat. 6: 31-32). Molo marungkil pe hita di sipanganon dohot si inumon siganup ari manang bohal siganupari, marhuaso do Ibana manarihon angka i saluhutna, asal porsea hita Ibana do siparmahan ngolunta. Didok par-Psalmen, Jahowa do parade meja jamuan di angka na pinarmahananNa, jala na mandok tu musuna; unang hahua hamu ibana tamungku do i. Adong ketenangan hidup di angka na pinarmahananNa mamparsaulihon na tinurpukhonNa siparsaulihonta.
Jotjot do hita gabe madabu tu na menghalalkan jalan pintas laho mangalului parbohalon i di ngolunta. Isarana, gabe manangko, manggadis diri, margabus, korupsi, mangaotootoi dongan, mardua timbangan mameras dongan dohot angka na asing, holan asa adong sijamaon ni tangan. Boasa ma holsoan hita di angka i gabe madabu mangulahon dosa, ai so holan hita hape mamingkiri angka na ringkot di ngoluntaon, ai disarihon Jahowa do hita di si. Holan on tutu ta nunuti ma mula ulaon na denggan asa adong sipasupasuon ni Jahowa, ima sipankeonta di pardagingon nang partondion.
Tarbatas do hita angka na porsea i mamoto aha mara na naeng masa tu hita dohot mangalo angka musu na sumangkapi hamagoan ni daginng dohot tondinta. Jahowa do siparmahan hita, di tanganNa do keberlangsungan ni ngolunta. TanganNa na gogo i do manangan-nangan hita asa holang sian angka parmaraan i. Nangpe mamolus rura linggoman ni hamatean hita, tungkot dohot batahiNa do pasiding hita sian i. Nungnga mate jala hehe Jesus sian hamatean songon parmahan na burju Ibana, laho manghamonangkon ngolunta sian musunta na jorbut i, ima sibolis, hamatean. Ndang margogo be hamatean dohot soropna, sibolis dohot angka sangkap-sangkap na roa i mambahen marmara tondinta asal manongtong hita porsea di Ibana siparmahan ngolunta. Nangpe mabugang rohanta alani angka hansit ni ngolu, Jahowa do na tuk mangapuli dohot pamalumhon i. Di bagasan Jesus Kristus rade di hita apul-apul dohot semangat hidup na imbaru manguduti pardalan ni ngolunta. Tadok ma tu tondinta; “holan tu Jahowa ma ho marhuraja, ai Ibana do siparhaman ho, lomo ni rohaNa ma na saut di pardalananmu, ai Ibana do siparmahan ho. Ai tangkas do ditiop rohangku, ndada sangkap hamagoan sangkapNa, alai hasonagan do”.

3). Denggan basa dohot asi ni roha ni Jahowa do paihutihut angka na pinarmahanNa. Boasa ma songon i panghophop ni Jahowa di hita atehe? Dipapatar Jahowa denggan basa dohot asi ni rohaNa marmahani hita, ala ni goarNa na badia i do, ndada ala ni denggan ni parangetta. Denggan basa dohot asi ni roha ni Jahowa patauhon hita optimis manatap ari marsogot; mengharap hal-hal yang baik esok hari. Molo mate aroparop, na so porsea do i di dengan basa dohot asi ni roha ni Jahowa paihut-ihut ngoluna. Halak na sai pesimis, ido na rentan songgopan ni sahit, ai turun do daya tahan tubuhta molo drop semangat hidupta na mangoluon. Alai molo optimis, manongtong mangkirim na uli marsogot ala porsea  di denggan basa dohot asi ni roha ni Jahowa, timbo do semangat hidup, dohot etos (jiwa) kerjana. Jiwa yang sehat karena selalu optimis di dalam Tuhan, tubuhnya akan sehat.

IV.                        Panutup
Ndang hea nok mata ni Jahowa siparmahan ngolunta, arian dohot borngin. JagaonNa do hita sian nasa parmaraan ni daging dohot tondi, ai denggan basa dohot asi ni rohaNa do paihutihut ngolunta di siganup ari, alani goarNa na badia i. Ibana do sumarihon angka na ringkot di ngolunta saleleng mangolu. Amen 

READ MORE

BAHAN JAMITA MINGGU, 22 April 2012 Minggu Misecordias Domini

Rom 8: 14-18 (Ep.: Lukas 24: 36-48)

I.     Patujolo
Sude do halak di portibion songon jolma biasa mangharingkothon siteanon sian natuatuana, jala natuatua ni sasahalak pe tarsomal do mambahen padan testamen (surat wasiat) taringot tu parartaonna asa molo dung marujung ngoluna haduan boi ma dapotan bagian sude angka ianakkonna. Ido umbahen diharingkothon halak Batak marianakhon asa adong do panean haduan. Pola do sada-sada keluarga mangadopsi sahalak dakdanak gabe ianakhonna molo so adong ianakhonna sandiri asa adong muse manorushon angka siteonon i. Sahalak natuatua boi manghaposi ianakhonna gabe panean ala naung porsea do ibana halak na boi haposan do ianakhonna i. Autsura ndang haposan iankhonna i ndang olo natuatua mambahen gabe panean. Songon i do nang na pinatorang ni turpkta sadarion, ima na ni angkat ni Debata hita gabe ianakhonNa asa gabe panean di harajaonNa.

II.  Hatorangan ni Turpuk
2.1.   Tondi ni Debata
Tondi na ni lehon ni Debata tu manisia ndang sarupa songon tondi na sian portibion. Molo tondi na sian Debata ima tondi na pabotohon angka ulaon na denggan di parngoluon ni manisia, marhite tondi on ma boi ta alo angka hagiot ni daging na sai maralo tu lomo ni roha ni Debata. Tondi ni Debata ndang boi dituhor manang dilului alai Debata sandiri do na mangalehon tondi i tu hadirionta asa tondi i na mangajari tondi pardagingonta mangoloi Debata. Tondion ma na mangajari manisia mananda Debata, marhite panjounta di Ibana na mandok: Abba, lapatanna gabe adong ma terbina hubungan na jonok dohot Debata ala nungnga tatanda marhite pangajarion ni tondi i. Tondi naung ni lehon ni Debata tu manisia gabe maringanan ma di ngolunta alai ndang na gabe lomonta di tondi i. Ndang gabe guru di manisia anggo tondi i justru sabalikna, tondi na mian di ngolu ni manisia i do na gabe guru di hita. Kegiatan roh bukan menghilangkan pekerjaan manusia tetapi mencetuskan pekerjaan manusia. Roh kudus inilah yang menjamin kita bahwa kita telah melakukan kehendak Bapa, alai dengan catatan molo olo hita ditogihon tondi (membiarkan diri dipimpin) songon na ni dok ni ayat 14. Naingkon olo do hita manisia membiarkan diri dipimpin tondi, memberikan roh Allah di depan manusia, asa boi hita gabe haposan ni Debata songon ianakhonNa.

2.2.   Anak ni Debata
Molo anak ni Debata di hata gorik didokma i huios,  lapatanna anak yang dipimpin. Artina molo nga gabe anak ni Debata manisia berarti ingkon gabe anak na olo sitogihonon ni Debata do hita. Jabatan ni manisia sebagai anak mamuhai hubungan yang intim dengan Allah. Unikna muse jabatan ni manisia sebagai anak ni Debata ndang alani dalan manang usaha ni manisia justru Debata sandiri do na ro mangalehon tondiNa tu manisia gabe boi manisia ianakhonNa, lapatanna adong anugerah sian Debata na mamboan hita sahat tu kedudukan i. Anak ni Debata ndang na gabe anak secara biologis hita alai lobi sian status biologis, gabe anak hita songon Kristus na gabe anak ni Debata. Berarti molo anak ni Debata do hita nungnga ingkon mian be Debata di ngolunta, berarti ingkon nga sarupa be parulaonta nang pingkiranta songon parulaon dohot pingkiran ni Debata. Ndang marimbar be anak sian bapana (Luk. 20:34, 36; Joh. 5:17-27). Asa gabe boi manisia manjouhon Abba tu Debata. Molo abba di tradisi ni halak Jahudi ima panjouon ni sahalak dakdanak na poso na jonok dohot amana. Panjouonon holan dijouhon ianakhonna tu amana molo sahalak ama na burju do amana i, alai molo so burju amana i ndang dijou abba. Dibuat Debata do hita gabe ianakhonNa ndang na laho mangalului keuntungan di Ibana sambing, justru naeng mamboan manisia i do tu hangoluan.

2.3.   Panean di Debata
Songon sahalak anak hita manisia, berarti gabe adong ma hak di hita gabe panean di Debata. Panean na dimaksud di turpukon ndang songon panean di portibi na dijalo di tingki dung mate natuatuana. Ala ndang he mate Debata jala ndang mate Kristus paduahalihon. Na dimaksud gabe panean di Debata di son, ima na dilehon Debata tu manisia hamuliaon na adong di Ibana asa dapotan hangoluan na salelenglelengna manisia i. Panean lapatanna adong pangkirimon tu ari sogot na nilehon ni Debata tu hita, alai molo ta oloi panogihonon ni tondi ni Debata di ngolunta jala molo tahaporseai ulaon ni Jesus di ngolunta. Ai angka halak na tinogihon ni tondi do dohot halak na porsea do na digoari sipanean ni Debata (Rom 4:13-18; Gal. 3:29: 4:7). Na adong di Debata i do na dilehon tu manisia naung gabe ianakhonNa i. Adong keistimewaan ni manisia di son; ima nungnga diangkat Debata hita gabe ianakhonNa marhite tondi, dibahen muse manisia i gabe panean. Diayat 17 didok manisia na tinogihon ni tondi ni Debata gabe panean di Debata dongan panean ni Kristus lapatanna: ahli waris bersama dengan kristus, yang mewarisi bersama dengan Kristus, lapatanna nungnga gabe sarupa hita dibahen Debata dohot ianakhonNa na sasada i, ima Jesus Kristus, gabe sederajat hita di adopan ni Debata taringot tu panean di Ibana. Tung mansai arga do manisia i di adopanNa asa diangkat hita gabe sarupa dohot Jesus, ima ala naung ditobus Jesus hita sian dosa gabe boi hita sada dohot Ibana, on ma dalanna gabe dongan panean ni Kristus hita ala naung sada hita di bagasan panobusanNa.

2.4.   Sitaonon na manjangkon hasangapon
Di ayat parpudion boi do berengonta sada peneguhan sian si Paulus tu huria Rom na di hatiha i na di bagasan haporsuhon. Ai pola do adong penyiksaan tu saluhut halak Kristen na adong di Rom di hatiha i. Jala dipaksa angka pangomgomi do saluhut halak Kristen gabe hatoban ima na ingkon marsomba do nasida tu  angka raja na manggomgomi di Rom, molo so dioloi parentaon na ingkon hona uhum ma nasida. Alai didok si Pauilus do asa tong satia saluhut angka Kristen na di Rom tung pe hansit dihilala nasida, ai gabe panean di Debata ma nasida sogot. Ai sasintongna nungnga diparade Debata hamonangan ni manisia na porsea, na olo mangalo portibion alai naeng diida Debata boha do jolma i tetap satia tu Debata di hamaolon ni portibion.





III.            Aplikasi
1.    Sahalak dakdanak na asing ndatung mungkin sah gabe ianakhon ni sahalak keluarga molo so disyahhon langsung keluarga na mangangkat nasida, songon i do nang status ni jolma na gabe ianakhon ni Debata, ndang sah molo so disahhon Debata sandiri.
2.    Dalan laho manjalo tondi ni Debata di parngoluon ni halak Kristen ima marhite pandidion na badia, jadi angka halak naung tardidi nungnga gabe anak ni Debata be i (Ul. Ap. 10:47, 19:2, 1 Kor 6:11, 2 Kor 1:22, 1 Ptr 1:2)
3.    Marasing do tondi ni Debata dohot tondi na ni luluan ni manisia sian portibion, isarana songon tondi ni begu ganjang na gok masa saonarion (tarsongononma gombaran ni tondi na so sian Debata). Godang do saonarion na mamiaro tondi begu ganjang alai ingkon gabe hatoban ma ibana tu tondi i, jala ingkon olo ma na mamiaro i mangulahon angka pinangido ni tondi i nangpe maralo tu hata ni Debata. Molo tondi ni Debata berarti Debata na mian di bagasan hita (Rom 8:9, 11; 1 Kor 3:16, 6:19, 2 Kor. 6:16, Joh 14:17, 2 Tim. 1:7). Tondi ni Debata ndang mangkorhon tondi hatoban. Molo hatoban adong sada biar di hatoban tu tuanna, alai molo tondi ni Debata ima tondi ha-anakon do. Tondion ma na palumehon tu hita bahwa hita nungnga gabe anak ni Debata.
4.    Angka hamaolon na ta adopi di parngoluonta ima sada dalan na dipangke Debata manguji hasatiaonta tu Debata. Nangpe tataon na hansit di portibion, molo satia do hita pasti do dipamonang Debata hita.

IV. Pangarimpunan
Nungnga hape dilehon Debata tu ngolunta TondiNa asa diajari hita di ngolunta mangalo hagiot ni daging jala mangihuthon lomo ni roha ni Debata. Jala marhite tondi i nungnga hape hita diangkat gabe ianakhonNa, na marlapatan boi hita membina hubungan na jonok dohot Debata. Asa taihuthon ma parange ni Debata di parngoluonta songon anak hita na patut mangihuthon amana asa tarbahen hita gabe panean di Debata, songon panean ni Kristus. Tungpe ta adopi hamaolon di portibion na ingkon ma ta hajugulhon mangulahon lomo ni roha ni Debata, ai ndang sadia sitaonon di hasianganon martimbangkon hasangapon sipapataron tu hita sogot ima na gabe panean na manjalo padan sian Jahowa. Amen
READ MORE

BAHAN JAMITA MINGGU, 15 April 2012 Minggu Quasimodogeniti


1 Johannes 1:1-7 (Ep.: Psalmen 89: 20-28)

1). Panurat bukku 1 Johennes on, ima sada halak sian sisean ni Tuhan Jesus, ima si Johannes. Disurathon ibana bukku 1 Johannes on, dung bukku Johannes laho patontuhon haporseaon ni angka na porsea mangadopi angka poda na lipe di ha-Kristenon naung lam mangerbang. Diadopi hakristenon do hatiha i angka pangajaran/ poda na imbaru jala marasing sian na niajarhon ni angka apostel. Manait roha do antong pangajaran i ala boi masuk tu roha, ima na sian horong gnotisme dohot doketisme. Diajarhon nasida do, “Sude na mardaging na jahat do holan tondi do na denggan, alani tujuan ni ngolu ni jolma ima paluahon tondi ni jolma i sandiri sian pamatangna”. Domu tu poda nasida i, ndang tarjalo nasida be hatutubu ni Jesus, ima Debata na gabe jolma, na tubu di Betlehem. Sai didok do na so mungkin ro Debata na badia marrumang jolma, ai na jahat do nasa na mardaging. Ima na niajarhon ni horong Gnotisme Hinorhon ni poda i, marragam ma tubu pangantusion hatiha i. Adong ma muse na mandok: “Holan na hira idaon do Jesus i mardaging jolma” (Yesus hanya kelihatannya mempunyai tubuh). Ima na digoari ajaran doketisme (dokein sian hata Gorik, lapatanna: nampaknya, kelihatannya). Ndang tarjalo horong Doketisme, Jesus na hea jolma, jala tutu gabe jolma.
Mangarongrong ha-Kristenon do ajaran i ima ojahan ni ha-Kristenon i sandiri. Tontu masa ma kebingungan di halak Kristen; dia do na toho, dia do sitiopon. Alani i porlu adong alus na tontu di partingkian i laho membela dasar-dasar ni ha-Kristenon i, ima na digoari di huria na parjolo apologet/ pembelaan.

2). Apostel Johannes manurathon 1 Johannes on laho pahothon haporseaon ni huria i. Diturpuktaon torang tabereng si Johannes jongjong songon sahalak sitindangi na mangolu di panghobasion ni Jesus tingki di ngoluNa. Didok ibana; na hubege hami, na ni ida ni matanami, na hupanotnoti hami, na jinama ni tangannami, na huhatindangkon jala hubaritahon hami (ay. 1-3). Asa na ni ajarhon ni si Johannes di mulana i patut sihaporseaan hasintonganna, songon sitindangi na mangolu ibana. Aut sura ndang sitindangi na mangolu si Johannes, na hinatindangkon jala binaritahon na i boi diraguhon hasintonganna. Songon na masa torop di hurianta, taringot tu angka partapahan ni hurianta, ala ndang adong be na mangolu na mangalehon tano i ujungna gabe tubu ma parsoalan. Haru adong na mangolu tahe sian na pasahathon i sai tong do boi tubu parsoalan, ala ndang adong bukti pisik, ima surat penyerahan songon hak millik.

3). Songon sitindangi na mangolu si Johannes, dihatindangkon ibana do hata hangoluan i. Hata hangoluan i dilapati sian hata gorik, ima; logou tes zoes, ima patorangkon taringot tu hadirion ni Jesus. Manambai pangabahanta taringot tu Hata/logou (=logos) mulak ma jolo hita tu pudi satongkin. Di bukku Johannes 1:1 dihatindangkon do; “Di mulana i nungnga adong Hata i, jala saor tu Debata do Hata i, jala Debata do Hata I”. Adong 3 di na sa ayat i pandohan Hata i. Hata i ima sian hata gorik logos. Jesus, ima Hata/ logos (Firman di hata Indonesia). Tolu bagian na boi dohononta taringot tu Hata/ logos i, ima; Naparjolo; Di mulana i nungnga adong Hata/ logos i, patorangkon taringot hadirion ni Hata/ logos i, paboa nungnga adong sian mulana andorang so adong dope manang aha (pat. 1 Musa 1:1). Dung i didok muse; jala Debata do Hata/ logos i, lapatanna rumang ha-Debataon (sifat ilahi; Kol. 1:15) dapot di Hata/logos i, ima di hadirion ni Jesus na mardaging jolma. Jadi nungnga torang di huria i ajaran ni gnotisme dohot doketisme naung lipe, na mandok ndang mungkin Debata gabe mardaging jolma, ala na jahat do ianggo daging. Na sintong, hadirion ni Jesus, ima Hata/ logos na gabe daging digohi sifat ha-Debataon. Ndang tarpingkirhon jolma i, ala Debata do na mangula. Napaduahon; Hadomuan ni Hata/ logos dohot portibion. Di Johannes 1:3 didok; “Saluhutna i marhite sian Hata/ logos i do, umbahen na manjadi; jala ndang adong nanggo sada sian naunng jadi i, na so marhite sian i”. Ndang na tinompa Hata/ logos i, alai marhite Ibana do panompaon i sasudena. Dipanompaon i marhite Hata/ logos do Debata manompa nasa na donng di portibion; manjadi ma on…, ninna manjadi ma tutu. Hadirion ni Jesus, andorang so daging/ jolma dope di portibion, marhite Ibana do ditompa nasa na adong. Alani i, ndang bahagian ni na tinompa Jesus, alai marhite Ibana do ditompa nasa na adong. Napatoluhon; Hadomuan ni Hata/ logos i dohot daging/ jolma. Gabe daging ma Hata/ logos i, ninna di Johannes 1:14. Hata/ logos i naung adong di mulana, jala marhite sian Ibana ditompa nasa na adong, dihatindangkon si Johannes gabe daging, ima Jesus na gabe mardaging jolma. Daging hajolmaon ni Jesus, ndang daging na mardosa songon daging ni jolma biasa, alai daging na sempurna/ sejati do. Ndang mardosa songon na ni ajarhon ni gnotisme; molo adong do dosa di hadagingon ni Jesus, songon dia ma Ibana sipalua jolma/ portibion sian dosa. Jala sintong do Ibana jolma, ndang songon na ni ajarhon ni doketisme, na mandok; nampaknya Jesus songon jolma.

4). Taringot tu Hata hangoluan (logou tes zontes) do na ni ida, na pinatnotan jala jinama ni tangannami, ninna si Johannes. Nungnga tasigati nangkin di ginjang taringot tu Hata/ logos, saonari didok si Johannes Hata hangoluan. Nangkin tadok di ginjang Hata/ logos nungnga gabe daging, daging na digohi rumang hadebataon (sifat ilahi). Sifat ni Debata ima pangoluhon, na digoari sifat Biofil, ndada sifat Nekrofil; pamatehon. Molo ditumbuhtumbuhan digoari ma i parasit; molo tu binatang, ima predator, molo tu jolma ima kanibal. Pangalaho ni sifat i, pamatehon na sinonggopanna. Alai molo sifat Hata/ logos i pangoluhon do. Hata/ logos na gabe daging, ima Jesus Kristus marroha pangoluhon do, ala pangoluhon do sifat ilahi ni Debata. Ido umbahen dihatindangkon si Johannes, Jesus Kristus, ima hata hangoluan. Nasa na mian di bagasan Ibana taruli hangoluan. Ido umbahen didok Jesus; …Ahu do hangoluan…(ida; Joh. 14;6). Nahinatindangkon ni si Johannes ima Jesus, Hata/ logos na pangoluhon, mangalehon hangoluan na salelenglelengna. Salelenglelengna ndada holan manghamham limit ni hangouan i, alai sahat do tu kwalitas ni hangoluan i. Lapatanna, ndada holan na mangolu sambing, alai ngolu na marimpola/ marlapatan di adopan ni Debata dohot tu jolma. Hangoluan sisongon i, ndada marroha pamatehon (nekrofil) tu donganna jolma, alai marroha pangoluhon do. Asa nasa naung manjangkon Jesus, ima hata hangoluan i, manongtong mamingkirhon dohot patupahon angka na pangoluhon donganna jolma. Molo sai mian di ngolunta roha na pamatehon dongan, isarana marhite na mangalatei, manghosomi dohot angka na asing na sarrombang tu si, ndang mian dope di hita sifat ni hata/ logos na biofil i, ima marroha pangoluhon dongan.

5). Nabinaritahon ni si Johannes pajongjongkon sada parsaoran (komunitas) di bagasan Debata Ama dohot AnakNa Jesus Kristus (ay.3). Parsaoran i ima parsaoran sisada haporseaon di ojahan na sada, ima Jesus Kristus, Hata/logos ni Debata na gabe daging. Parsaoran si sada basa-basa, ima hangoluan sian Jesus Kristus na pangoluhon i; ngolu naung disesa dosana. Didok di 2 Korint 5:7: “Asa molo di bagasan Kristus halak, na tinompa na imbaru ma i. Nungnga salpu pangalaho na robi, gabe na imbaru”. Parsaoran di bagasan Jesus Kristus, ima parsaoran ni angka jolma na pinaimbaru ni Debata. Ditonga ni parsaoran i dapot masa na masipauliulian asa tu dos songon pangalaho ni Kristus pangalaho ni angka na marsaor i.

6). Barita na binege ni si Johannes sian Hata/ logos na gabe daging i, ima; Panondang do Debata. Pandohan i sian hata gorik Theos fos, lapatanna Debata do sondang dohot hatiuron. Debata manondangi dohot patiurhon portibion marhite/ di bagasan Hata/ logos naung gabe daging, ima Jesus Kristus. Disondangi do hagolapon ni portibion dohot nasa isina (ida; Joh. 8:12, 9:5, 12:35-36,46; pat. Jes.9:5, 51:4, 60: 1-2). Tolu bagian na boi idaonta di bagasan pandohan panodang do Debata. Naparjolo; Pasisihon angka haholomon/ kekacau-balauan. Dipanompaon i didok Debata; “Jadi ma ho na tiur”, (1 Musa 1:3). Hatiuron manang sondang na tinompa ni Debata pasisihon haholomon manang kekacau balauan i. Jesus Kristus do sondang ni Debata, na patiurhon haholomon. Holan Ibana do na tuk  paluahon ngolunta sian haholomon. Molo mian Jesus di bagasan ngolunta marsinondangma hatiuron di bagasan hita. Dao ngolunta sian haholomon na di bagasanna gok biar, dohot angka sitaonon. Napaduahon; Sondang na pinabinsar ni Debata patuirhon angka na so tarida hian.  Pangkorhon ni dosa na mangarajai jolma i gabe ullomoan ma rohana mian di haholomon sian hatiruon. Dihangoluhon jolma i songon i ala ni angka ulaon hajahaton na niulana. Dihasogohon hatiuron ala sange do parniulaan hajahaton i bahenonna. Isarana, molo dipungka margabus sahali mangalusi dongan, marudut ma muse gabus na paduahon. Sondang na pinabinsar ni Debata papatarhon parange ni jolma na sai tinabunihonna. Terang itu menyingkapkan topeng-topeng dan segala penyembunyian; menunjukkan segala sesuatu di dalam ketelanjangannya. Napatoluhon; sondang na pinabinsar ni Debata, ima sondang na mangajari/ membimbing. Marhite sondang i diboto angka na manjangkon sondang i ma tu dia situjuonna, tu dia ujung ni ngoluna. Dipanghobasion ni Jesus, torop halak na ro manungkun tu Ibana, mandok; Guru dia do sipatupaonku? Molo tajangkon do Jesus, ima sondang ni Debata, maka berakhirlah masa mendugaduga dan meraba, dan lenyaplah masa keraguan, ketidak menentuan dan kebimbangan. Di bagasan Jesus, torangma berengonta sidalananta.

7). Minggu quasimodogeniti paingothon hita asa mauas diparsaoran na tama dohot Jesus bona ni hangoluanta i. Ibana do Hata/ Logos na gabe daging paluahon hita sian dosa dohot hamatean. Saluhutna angka na porsea ingkon patoguhon parsaoranna di bagasan Ibana. Parsaoran na ni rahut ni sada parsaoran, sada sibasabasa marhite naung niurasanNa sian dosa. Hauasonta marsaor dohot Tuhan Jesus pabosurhon partondionta di hasintongan ni Debata. SondanganNa ngolunta, dao angka na simpar, patontuhon pardalanan ni ngolunta manuju sambulo ni tondinta. Mian ma di bagsan Jesus Kristus asa manongtong imbaru ngolunta nang parangetta pe. Amen      
READ MORE

BAHAN JAMITA MINGGU, 09 April 2012 Minggu Paskah Paduahon

Johannes 20:19-23 (Ep.: Heber 9: 11-20)


I.     Patujolo
Ganup taon do halak Kristen di sandok portibi on mangarehon ari Haheheon ni Jesus Kristus sian hamatean, na ginoaran Paskah. Paskah marlapatan do i “Peristiwa Haluaon” (peristiwa kebebasan, kelepasan)”. Di padan na robi, manang di halak Jahudi, pesta paskah ima pesta haluaon: ima sada peristiwa haluaon ni angka ompunasida na haruar sian parhatobanon di Misir. Molo taida di  2 Musa 12, dipajojor do songon dia do partording ni ulaon paskah di halak Israel uju di parhatobanon Misir dope nasida jala songon dia do ulaon ni Jahowa di na laho paruarhon manang paluahon bangso i sian parhatobanon. Ingkon tangkas do botoonta, na patupahon haluaon i ndada jolma, alai Jahowa sandiri do na patupahon haluaon i, bangso Israel holan na mangulahon dia do na didok sipatupaon ni Jahowa tu nasida.
Johannes 20: 19-23, ima bagian na patoluhon na mamaritahon haheheon ni Jesus Kristus. Aha do pardomuan ni haheheon ni Kristus tu ulaon Paskah? Haheheon ni Kristus toho ma masa di masa ni paskah di halak Jahudi. Alani i, haheheon ni Jesus Kristus ima sada hapapatar ni ulaon haluaon pinatupa ni Jahowa di bagasan Jesus, na mamboan haluaon. Nang pe Jesus manaon  sitaonon na borat jala sahat tu hamatean, alai ndang na marujung hangoluan ni Jesus di hamateanNa. Hehe do Ibana sian hamatean, jala manaek tu surgo, hundul di siamun ni Jahowa, Debata na marsuru Ibana. Haheheon i patubuhon haluaon tu ganup halak na manghaporseai Ibana. Haluaon sian dia do dipatupa? Tangkas ma ta ihuihuthon hatorangan ni turpuk on.
                                                               
II.  Hatorangan ni Turpuk
Molo taida turpuk jamita on, dipatorang do barita masa di tingki Jesus patuduhon diriNa tu siseanNa (Judas Iskariot, ndang dohot be bilangan ni sisean ala nunga mate ibana) dohot angka parompuan na sai jotjot satia mangihuthon Jesus. Situasi na dipatorang diturpuk on, ima di sada inganan (boi ma tadok jabu na tertutup rapat). Dung mate Jesus, mansai habot situtu do rohanasida, jala mabiar situtu jala tahuton angka siseanNa ala pangaleleon na masa tu nasida sian angka soldadu na naeng manangkup nasida. Pola do martabuni nasida di sada inganan jala disi ma nasida martangiang. Hatiha i, nunga tarbarita be na so adong be bangke ni Jesus di tanoman i. Jala tubu ma tuduhan na manudu angka sisean i do na manangko bangke ni Jesus i jala ditabunihon di sada inganan. Hape molo sian pingkiran, songon dia do angka sisean boi mangguling batu na manutup tanoman i sekejap mata, ala mansai borat situtu do batu i, jala dijaga angka soldadu do tanoman ni Jesus i (ida: Mat. 27: 62-66); tuduhan ni tubu do sian angka malim, dung disisipi angka malim i angka soldadu na manjaga tanoman i asa didok “tagan tarpodom hami, ro do angka siseanNa bornginna i manangko” (ida: Mat. 28: 11-15). Umbahen i, mansai tahuton do angka sisean i, pola martabuni nasida di sada inganan.
Andorang dipatudu Jesus diriNa tu angka sisean i, nunga dipatudu Jesus hian diriNa tu Maria Magdalena (parompuan na pinalua ni Jesus sian tondi na jahat (Luk.8: 2) Joh.20: 11-18; Mark. 16: 9-11), tu angka dua siseanNa na naeng tu Emaus (Luk.24: 13-36; Mark. 16: 12-13), dung i pe tu sude siseanNa (Joh.20: 19-23; Mark. 16: 14-18; Luk. 24:36-49). 
Di ayat 19 dipaboa do tingkina (waktunya) ima “di bot ari, di ari parjolo dung salpu ari Sabbat”. Marasing do pargantian ni ari di halak Jahudi. Somalna, pergantian ari masa do i di pukul 00.00 (24.00). alai molo di halak Jahudi, pergantian ari terjadi di pukul 18.00 (pukul 6 sore). Isarana, molo dihita hari sabtu pukul, 18.00, tetap do i tadok ari Sabtu, alai molo di halak Jahudi nunga ari Minggu be i. Ido na didok “bot ari” (malam). Lapatanna, haheheon ni Jesus tepat ma i di ari Minggu, dung ari Sabbat (Sabbat di nasida dipamasa di hari Sabtu), dan tepat di situasi Paskah (songon na dipatorang di ginjang). Molo taida di ayat 1, nang pe tingki na sarupa disurathon di tingki na ro si Maria Magdalena tu tanoman i, alai peristiwa i, ndang masa sekaligus. Jala boi do dohonon, saminggu holangna tingki na di ayat 1 tu ayat 19 on.
Di hatiha i, marpungu do disi angka sisean di sada inganan na naung sordak angka pintuna (pintu tertutup rapat/ terkunci betul), ala biar ni rohanasida mida halak Jahudi. Biar ni rohanasida ima ala ndang adong be uluan di nasida, jala ala angka hata na so tutu maradophon nasida sian angka malim. Molo mabiar, jala tahuton, secara psikologis marlapatan ndang dapot sonang ni roha. Halak na mabiar, parngoluanna pe busisaon, ndang dapot sonang manang roha na dame, jala halak na digohi biar, pasti ndang hea tulus angka sihobasonna di ganup panghobasionna, jala halak na mabiar dapot di ibana hagaleon, tung na so margogo be ibana mangulahon ulaonna, jala ndang adong be pingkiran na denggan dohot jernih ala biar ni rohana.
Di situasi biar i, ro ma Jesus jongjong tu tongatonganasida, jala mandok: “Dame ma di hamu!” Hata “dame” ima kata kunci na gabe alus dibiar nasida. Dame i ma na boi pamagohon biar. Dame na pinasahat Jesus ndada holan dame secara fisik, alai dame di pingkiran, di roha nang di partondion. Dung didok songon i, “dipatuduhon Jesus do tanganNa dohot andoraNa tu nasida” (ay. 20). Na patuduhun, Ibana do Jesus, uluan jala gurunasida naung mate, ditanom, jala tutu ma Ibana Jesus na hehe sian hamatean. Jumpang ma hata naung hinatahonNa dohot angka hata naung hinatahon ni angka parpesalmen, panurirang dohot di buku ni si Musa taringot Ibana (Luk. 24: 44-47). Jala dipatuduhon Jesus diriNa tu angka sisean, ima di na lao mangalo angka hata na so tutu taringot Ibana sian angka malim.
Dungi i di ayat 21, diulahi Jesus do mandok hata: “Dame ma di hamu!”. Pandohan na paduahali on, ima songon sada penegasan lao mambalongkon biar ni roha manang tahuton ni angka sisean i. Jala pandohan na paduahali on diihuti tu parsuruon. Lapatanna, roha na dame, pingkiran na dame dohot tondi na dame, ima sada modal utama di na lao pararathon barita na uli taringot Ibana,  naung tubu, manghobasi, mate, ditanom jala na hehe, jala na manaek tu surgo, jala pararathon barita las ni roha dohot barita dame na sian Jahowa, ima barita haluaon jala hamuliaon tu sandok na tinompa di portibi on (pat. Mark. 16: 15). Barita las ni roha, manang barita hadameon i, ima barita na mamparbuehon parsaoran na dame secara pribadi, dongan humaliang lumobi parsaoran dohot Debata i. Ndang dipaloas Jesus angka siseanNa pararathon hata i, manang gabe sitindangiNa di bagasan biar manang tahuton.
Di ayat 22, disurathon do “mangombushon”. Hata mangombushon ima mambalongkon na patut dibolongkon sian pribadi ganup sisean, laos dilehon ma haimbaruon. Aha na dibolongkon jala aha haimbaruon i? Na dibolongkon ima biar, hatahuton, egois. Jala haimbaruon i ima, dame, habaranion, di na laho gabe parbarita na uli manang gabe sitindangiNa. Bangko manang parange ni angka sisean na leleng i pe nunga dibalongkon. Na jolo nasida holan jolma na biasa, na pogos, na disisihon, na gok biar manang ganggu, nuaeng gabe jolma na barani jala nunga torop be halak na manangihon hata manang sitindangina. Marlapatan ma i, haheheon ni Kristus ima sada manghorhon haimbaruon ni parngoluan. Angka bangko manang parange ni jolma na so marpardomuan tu na hinalomohon ni Jahowa dibolongkon, jala manjangkon haimbaruon di parange, jala haimbaruon di parngoluan (new attitude and new life).
Ingkon diboto do, angka sisean i ndada ala gogo manang pingkiranna sandiri boi gabe parbarita na uli manang sitindangi ni Kristus. Adong do na margogoihon nasida ima, Tondi Parbadia (ay. 22). Ingkon parjolo sahali do nasida manjalo jala manjanghon Tondi Parbadia di ngolunasida, baru pe boi nasida gabe parbarita nauli manang gabe sitindangi ni Kristus.
Aha do lapatan ni ayat 23 on? Ingkon manat do hita mangalapati di ayat 23 on. Ise do na marhuaso manesa dosa dohot manotophon dosa? Holan Jahowa sandiri do na marhuaso manesa dosa manang manotophon dosa. Dipatupa Jahowa do hasesaan ni dosa marhitehite jolma na pinillitNa manang jolma na miniahan (yang diurapi). Jala di ayat 23 on, dipillit Jesus do angka siseaanNa parhitean patupaon hasesaan ni dosa dung nasida dimiahi (diurapi) di bagasan Tondi Parbadia.Marhitehite gogo sian Tondi Parbadia jala huaso sian Jahowa marhitehite Jesus Kristus, marhuaso do hita patupahon hasesaan ni dosa tu jolma na naung manolsoli situtu angka dosana jala naeng mangihuthon Jesus Kristus sian nasa ias ni rohana. Alai molo tu jolma na so olo manolsoli dosana, jala holan na sai tongtong mangulahon hajahaton di parngoluanna, marhitehite gogo sian Tondi Parbadia, jala huaso sian Jahowa marhitehite Jesus Kristus, marhuaso do hita mandok: “hot do dosana”. Ingkon diondolhon GOGO SIAN TONDI PARBADIA JALA HUASO SIAN JAHOWA MARHITEHITE JESUS KRISTUS.

III.                       Pangabahan ni Turpuk
Sahat tu tingki on, nang pe ganup taon halak Kristen mamestahon ari haheheon ni Kristus sian na mate, sai jotjot do hita songon angka sisean ni Kristus na parjolo i, andorang so dipatuduhon Jesus diriNa tu nasida. Nunga ganup taon manangihon barita haheheon ni Jesus Kristus na manaluhon dosa dohot hamatean, alai jotjot do hita digohi biar manang tahuton. Godang ma gabe tubu parsahiton ni fisik nang partondion ala ni biar manang tahuton i. Jamita on pasahathon hata ni Jesus: “Dame ma di hamu!” Mardame rohanta, mardame tondinta, mardame parsaoranta mardame tu Debata. Di Pesta Paskah on, nunga dipalua hita sian hatahuton ala dosa, nang hamatean, jala hatahuton gabe parbarita na uli manang gabe sitindangi ni Kristus di ganup parngoluanta.
Di pesta paskah on, adong parsuruon ni Jesus tu hita ima gabe sitindangiNa di humaliangta. Molo gabe sitindangi do hita, ingot ma ndang boi tapangasahon hamoraon, hapistaran, nang hagogoon. Alai mangasahon pamillithion ni Kristus tu hita gabe siseanNa jala sitindangiNa. Di tongos Ibana do Tondi Parbadia margogoihon hita gabe sitindangiNa dohot na manuturi di na lao marbarita na uli dohot sitindangiNa.

Selamat Paskah! dan Selamat Gabe Sitindangi Kristus!
Unang hamu mabiar ai Ahu do donganmuna !
Jala Dame ma di hamu!
READ MORE

BAHAN JAMITA MINGGU, 08 April 2012 Minggu Paskah Parjolo

Markus 16:1-8 (Ep.: Ul. Ap. 10:34-43)
 UNANG HAMU MABIAR , HA HEHEON NI JESUS, IDO HAHEHEONGKU

1.     Patujolo
Dung mate Tuhan Jesus dang pola maol  ra bayanghononta situasi ni angka sisean i di ombas i, na di bagasan arsak ni roha, pola dang boi be  haruar iluna, alai rohana sai tumatangis, tontu  arsak ni roha na tarlobi ala bagas ni holong ni roha nasida tu Tuhan Jesus. Di samping ni arsak ni roha, tontu, sai hira na agoan do nasida ai so adong be  pangalualuan ni nasida, golap nama pangkilalaan ni nasida, ai so na tarpingkiri nasida hinan ingkon masa si songon i, tontu dang hea mangarade nasida ingkon mangadopi namasai. Alani i dang pola ra ganjang pingkirhononta, dung masa na masai, molo pe di ulahon si Maria Makdalena, Maria Ina ni si Jakobus dohot si Salome angka ulaon na humurang di ombas i. Diharossotton nasida do manuhor ragam ni na hushus, dinasinangkapan ni nasida laho mamiahi bangke ni Jesus.
Dung mate Tuhan Jesus di dok si Latus do “Jamot bahen hamu, jaga hamu,jala disahapi marhite sahap na masa hatiha i, ima na dibahen sada tali (rante) na ganjang sian ujung tu ujung huhut di jaga soldadu. Huhut dibahen ma disi asa unang bungkaon ni manang ise. Saluhutna i dang be dipardulihon nasida, ala ni sihol natung marsigorgor, asalma boi nian pajumpang dohot bangke ni Tuhan Jesus asa miahanna.  Tapaihut-ihut ma jolo pardalanan ni nasida marhite hatorangan ni turpuk on .

2.    Hatorangan
Hombar tu ruhut-ruhut ni parugamoon ni halak Jahudi ia ari Sabbat dang jadi mula-ulaon manang mardalan lobi sian naung nitontuhon ni ruhut-ruhut i, alai dung salpu , pukul 18.00, manang pukul 6 botari, ipe asa borhat si Maria  Magdalena, Maria inan ni si Jakobus dohot sisalome  laho manuhor angka na hushus/angur nanaeng sipatureon ni nasida saborngini . Jala tibu manogotnai di ari parjolo dung ari sabbat  laho ma nasida tu tanoman i laho miahi bangke ni Jesus. Dang tartahan nasida be sihol ni roha na, naeng pajumpang dohot Jesus, manustus nama nasida sogot manogot i, dang tarpingkir nasida: di materi na ingkon habis manuhor angka nahushus i, di ngali ni ari, di maol ni dalan tu kuburan i, jala ndang tarpingkir nasida taringot tu panjaga kuburan nanung ni tontuhon ni si Latus, jala apala narumingkot  dang tanrpingkir hinan nasida naboi do bungkaon panutup ni batu i manang na dang asa boi miahan ni nasida bangke ni Jesus. Sian ima taida semangat dohot sihol ni roha ni angka boru-boru i, naeng pajumpang dohot bangke ni Jesus, diape di ula nasida, tanpa mempertimbangka mara na bolon  naingkon boluson ni nasida. Sada pandohan,rap mangulahon manang mangkalaputi do nasida asa haru boi tulus nian patupaon ni nasida na dumenggan tu Tuhan Jesus.
Ditongan dalan i masipandohan ma nasida , ise do manggulang batu i,di hita sian baba ni pintu ni tanoman i ? Miak angka nahushus nungga di parade, dalan nungga pola di dalani, alai tompu tarsuntol ma nasida ala marpingkir tu tantangan manang hamaolon siadopan ni  nasida boha bahenon nasida  (angka boru-boru na merasa hagaleon ni nasida) laho mangguling batu na bolon panutup ni kuburan i. Huhut marpingkiri nasida laho mangatasi tantangan i, alai ndang mansohot nasida  , sai tong do didalani nasida dalan i. Dang mansohot  manang mundur nasida ala ni hamaolon alai torus do nasida mardalan  sahat tu hinambor ni Jesus, ala naeng pajumpang dohot Jesus. Dibereng ma hape nungga guling panutup ni udean i, tontu tarsonggot do angka boru-boru i, jala masiberengan huhut masipandohan ise mangguling batu i di hita ? Songgot ni roha ni nasida pe ndang mambahen nasida mundur, tontu aut sugari hita i, mamereng kuburan naung ngagang manang mungkap, sobinoto aha mambahen, tontu nungga jimbolangon hita marlintuni. Alai boru-boru natolu i dang songon i, nangkin dipingkiri nasida do ise nanaeng mangungkap batu i di nasida, jala dung tarungkap, ndang mabiar nasida, alai di tustus nasida do masuk tu udean i, ala naeng patupaonna nadumenggan tu Jesus na monding i, dohot ala ni sihol ni rohana . Alai ndang jumpang be nasida dohot bangke ni Jesus , jala tontu  tarsonggot muse ma nasida , ala ndang namatebe mangingani tanoman ni namate, mambahen mabiar nasida ai gabe namangolu jumpang di udean i, jala na asing (dang Jesus)  doli-doli namarulos namarlinang-linang jala hundul tungkan siamun, Boi do ra bayangkononta molo angka boru-boru pajumpang dohot naso tinandana di kuburan, tontu dang na tarhatahon be biar  roha ni nasida, aut sugari hita ra nungga marlojongi hita sian i.( Dang haru dipaboa di turpuk on manang na ise doli-doli i, alai sian parevanggelium na asing boido do i antusanta , nasurusuruan ni Debata doi, na disuru laho mangungkap tanoman i.) Dang keraguraguan di lehon tu angka boru-boru i, alai dipatubu do pos ni roha marhitehite  namangajak nasida asa marningot nasida di angka naung hinataan ni Tuhan Jesus di angka ari naung salpui, di ajak do nasida asa paresohon hapeahan ni Jesus i hinan paboa naso disibe ibana. Unang lam mabiar nasida, di na dipangkulingi nasida, huhut diboto ise naniluluan ni nasida. Tangkas do diboto suru-suruan i, naniluluan ni nasida ima Jesus nasian Nazaret, naung diparsilangkon jala mate. Jala dipabotohon tu nasida naung hehe do Ibana. Laos didasdas do nasida asa borhat laho paboahon namasai tu angka sisean na asing, jala joloananna do hamu tu galilea, songon naung ni dokna hinan. Saluhutnai dihatahon tu angka boru-boru i, asa unang mabiar nasida, alai asa marpos ni roha nasida naung hehe do Tuhan Jesus, ido alana umbahen dipaingot nasida di sude angka namasa tu Tuhan Jesus, jala dipaingot nasida di hata ni Tuhan Jesus tu angka sisean i andorang so mate do pe Ibana, paboa naingkon hehe do ibana di ari patoluhon. Hata ni Tuhan Jesus , di paingot tu nasida, ala naung sanga lupai ala ni arsak dohot sitaonon ni nasida. Alai dungkon di paingothon i tunasida mambahen maporus nasida sian tanoman i, huhut tarmali, songon namarisuang dihilala halojaon nasida i, nungga loja patupatupahon angka nahushus, habis hepeng, hape ndang pajumpang dohot na ni hasiholan ni rohana,  Gabe suhar-suhar ni nanidok ni surusuruan i do namasa tu angka boru-boru i, hohom nama nasida manustus mulak sian tanoman i. Songon i ma namasa molo dang mian be hata ni tuhan Jesus di ngoluon, Loja-loja sambingnama, sai niula didok roha sihol ni roha, sai nirimpu holong ni roha, loja iba patupatupahon sipatupaon (mamiahi bangke), alai dang di dasori hata ni Tuhan i, gabe marisuang do saluhutnai jala loja sambing. Hasintongan do dibaritahon surusuruan i, alai gabe tarmali nasida, posniroha do dilehon alai gabe mabiar nasida. Tarmali nasida ala lupa di hata ni Tuhan Jesus, Mabiar nasida ala dang adong pos ni roha di nasida. Alai tung tuani do boi muse ditanda nasida Tuhan Jesus naung hehei asa borhat nasida laho mamaritahonssa. 


3. Panimpuli
1.  Haheheon ni Jesus, ndada holan patuduhon luapan omosi sambing, sihol ni roha, lungun ni roha, alai naengma paskah laho patoguhon hata ni Debata naung tabege dingolunta. Marisuang do halojaon ni angka boru-boru i, ai saluhutna di parade nasida holan laho manjumpangi Jesus naung mate, ndang saut be di miahi, bangke ni Tuhan Jesus ai nungga mangolu Ibana, jala dang olo Tuhan Jesus pajumpang dohot nasida di tanoman i. Sugari songoni ma pangaradeonta panjumpang dohot Jesus naung hehe i, naung mangolu, dang tagamon mauhom hita, alai napasti pajumpang do hita dohot Ibana, jangkononna ma pelean nataboan jala sombuma nang sihol ni rohanta. Andul dumenggan do patupahon nadenggan tu namangolu sian tu angka naung monding, ai patupahon nadenggan tu namonding mangkorhon kekecewaan doi.
2.  Di ari parningotan dihaheheon ni Tuhan Jesus, naeng ma patubuhon sihol ni Rohanta di Tuhan Jesus, namangkorhon semangat naimbaru patupahon angka na humussus marhite pangalaho nang angka pambahenan pe, ima nagabe peleanta di Tuhan Jesus naung hehe i.
3.  Haheheon ni Tuhan Jesus Kristus , ima hataridaan ni hamonangan ni Debata maralohon banua toru, ima nagabe ,ndang hamatean be ujung  ni ngolu ni angka naporsea , alai parhitean ma hamatean i laho mangeahi hangoluan nam,anongtong (Rom 5 :18; 6:21)
READ MORE

BAHAN JAMITA Jumat, 06 April 2012 Jumat Agung

1 Korintus 15: 1-3 (Ep.: Psalmen 44:18-27)

Hamatean ni Kristus hangoluan ni Halak na Porsea

I.     Patujolo
Bindu 1 Korint 15 on ima sada hatorangan ginurithon ni Apostel Paulus taringot tu hamatean ala dosa ni manisia. Torop do na so boi manjalo di bagasan pamingkirion hatihai paboa Jesus mate jala adong na mandok dang mungkin hamateanNa mambahen malua jolma sian dosa. Kota Korintus sandiri i ma kota metropolitan jala kota na maju. Jotjot do adong perdebatan di bagasan masyarakat molo adong sada pamingkirion/ pandapot na imbaru. Tarbarita do hatiha i kota Korintus songon kota na angkuh secara intelek. Parbinotoan na logika manang na masuk akal do na diutamahon jala na boi dijangkon di si. Ido umbahen ndang tarjangkon halak korintus hamatean ni sahalak boi manesa dosa ni sude jolma manang hamatean ni Jesus tuhor ni dosa ni manisia.
Huria na di Korintus,  ima huria na pinajongjong ni apostel Paulus di tingki pardalanan parbarita na ulionna na paduahon, jala 18 bulan ma lelengna ibana di si pararathon barita na uli (bnd. Ul. 18:1-7). Ruas ni huria na di Korintus torop do na so halak Jahudi (non-Jahudi), jala ndang somal nasida manangihon angka na marrumangkon na so masuk pingkiran/ logika. Alani momo do nasida meol-meol maradophon angka pangajarion na boi masuk tu pingkiran. Sahat do na masai tu apostel Paulus hatiha di huta Efesus ibana (Ul. 20:31; I Kor. 1:11), jala ro do sahalak utusan sian huria Korintus mangido panorangion. Digurithon apostel Paulus ma buku on laho mangalehon hatorangan dalan pahothon haporseaon ni ruas ni huria i.

II.  Hatorangan ni Turpuk
Ayat 1;
Didok apostel Paulus “alai naeng ma pabotohononku”, na dilapati sian hata gorik gnopiso de humin.  Pandohan i marisihon unsur mencela/ mangalesengi (pat. 1 Korint 12:3). Boasa tadok pandohan i marisihon unsure na mencela?. Sebenarna ndang naso diboto halak Kristen na adong di Korintus taringot tu lapatan/ makna ni hamatean Kristus, alana di pandohan na mangihut didok do “na hubaritahon tu hamu, na jinalomuna naung gabe hajongjongan muna”. Maksud ni apostel Paulus di si, on do: “Ai naung di halupahon hamu do muse!”. Dohot hata na asing boi dohononta kecewa apostel Paulus mamereng haporseaon ni halak Kristen Korint na mura-mura molengoleng maradophon pangajaran na asing, ala so dipartondihon nasida jamita ni apostel Paulus.  Gabe dipatorang apostel Paulus ma muse jamita naung hea pinasahatna tu ruas i hatiha  mangula ibana di Korintus. Jadi buku i Korint on boi do didok ulangan ni jamita ni apostel Paulus tu halak Korint laho pahothon haporseaon nasida.
Dipatangkas apostel Paulus muse naung jinamitahonna hira-hira 2 tahun naung salpu (hira-hira tahun 50-52 Masehi ma ibana mangula di Korintus dung i laho muse marjamita tu luat na asing jala tahun 54 ma disurathon buku 1 Korint on). Barita na uli, ima hamatean ni Kristus alani dosa ni manisia dohot haheheon Kristus  sian hamatean. Ido dasor/ ojahan ni haporseaon (teologi) ni halak Kristen. Sian i torang ma tu hita paboa  jamita ni apostel Paulus ndang meret sian dasor i. Nang pe naung martaon-taon jamita ni apostel Paulus i boi do holan didok ibana holan pandohan Barita na uli, laho paingothon naung ni ajarhonna manang jinamitahonna. Hamatean dohot haheheon ni Kristus i do ojahan ni haporseaon ni halak Kristen. 

Ayat 2;
Barita na uli i hagogoon ni Debata paluahon jolma. Molo porsea hita di barita na uli taruli  hangoluan marhite hamatean dohot haheheon ni Kristus sian na mate. Haporseaon I ingkon polin, jala I do na niondolhon ni apostel paulus. Mangihuthon haporseaon ni apostel Paulus, barita na uli ima ulaon ni Debata di bagasan/ marhite Jesus Kristus (jaha Rom. 1:1-3). Jadi molo didok porsea manang maniop barita na uli na mandok porsea tu Jesus Kristus do i. Halak na porsea tu Jesus Kristus do na taruli di hangoluan selelenglelengna, ala naung ditaluhon Ibana hamatean. Sadalan ma I tu panghatindangkon ni apostel Yohanes na mandokdi “Ahu do dalan i dohot hasintongan dohot hangoluan. Ndang adong na sahat tu Ama i ia so marhite Ahu” (Joh. 14:6). Jadi manang ise maniop/ porsea tu barita na uli, mardalan di hasintongan na marhapatean tu hangoluan na manongtong, ai hagogoon ni Debata do barita na uli I paluahon nasa na porsea, i do umbahen didok apostel Paulus “ai ndang huhailahon barita na uli i, ai hagogoon ni Debata do i paluahon nasa na porsea” (Rom. 1:16). Jesus Kristus  do barita na uli i.
Didok apostel Paulus di ayat on “ia na so sandok mangopo hamu porsea”. Di hata Indonesia pandohan i ima “kecuali kalau kamu telah sia-sia saja menjadi percaya”. Adong do nada kecewa dohot muruk di pandohan i. Di son diondolhon apostel Paulus paboa ndang na boi huaso ni barita na uli i dihilala sasahalak jolma molo haporseaonna marrumang temporer (berubah-ubah seperti berubahnya waktu) manang na mansai mura-mura moleng. Haporseaon na sisongon i ima haporseaon na marisuang (bahasa Indonesia: Sia-sia), jotjot  menyangkal barita na uli ala so masuk akal/ dang logika. Ido umbahen dang dihilala huaso ni barita na uli i. Memang dang boi hita mangandalhon manang patujolohon parbinotoan molo naeng porsea. Alana haporseaon/ porsea dang masalah logika manang na so logika, dang adong huaso dohot hagogoon ni jolma laho mambahen dirina sandiri porsea. Tung so dapot do porsea jolma molo patujolohon pingkiran manang sian usahona sandiri. Ulaon ni Tondi Parbadia do mambahen porsea jolma i. Patutoruhon diri jala pasahathon diri tu Debata ima dalan paloashon Tondi i mangula di ngolunta patubohon boni ni haporseaon i.

Ayat 3;
naung mate do Kristus ala ni dosanta”, pandohan on ma na maol tarjalo halak Gorik/ non Jahudi. Memang ndang songon na di pingkiran ni jolma I anggo ulaon ni Debata. Alai nangpe so tarjalo pingkiran I ndang na gabe so sintong i. Sude do ulaon ni Debata di luar ni pingkiran ni jolma. Nang pe dang logis jala tarbege dang adil alai ima holong ni roha ni Debata tu jolma na mardosa. Dang dipasombu Debata, jolma i marjea. Ro do Debata mandamehon jolma dohot diriNa sandiri di bagasan Jesus. Toho do nasa na marsala ingkon hona uhuman jala  ingkon adong korban panobusan.  Jala tobus i pe ingkon na lindang dang bercacat manang mardosa. Dang adong jolma diportibion na boi dibahen sebagai korban/ pelean panobusan. I do umbahen ro Jesus, ima Debata na badia na gabe jolma, na so mardosa gabe dibahen tobus ni torop jolma (bnd. Mrk. 10:45) songon biru-biru di Padan na Robi na dibahen pelean paskah asa unang mate halak Israel hona uhum (pat.bnd. 2 Musa 12:21-23). “Alani dosanta” ima na dilapati sian pandohan gorik huper hamartion. Huper lapatanna, “atas nama” manang boi dilapati “sebagai ganti/ sikkat”.  Hamartion lapatanna “angka halak na mardosa”. Jadi secara harafiah “naung mate do Kristus atas nama/ sikkat ni halak na mardosa”.
Inganan ni pelean ni dosanta ima hau pinorsilang. Uhuman silang do uhuman na jumorbut, na lumea. Angka na tarsilang i ma na hona bura. Alani leana dang jadi taringotan i di si hatoropan. Jala molo mandokon “hau pinorsilang” di si hatoropan, sai jolo marsantabi do halak mandoksa. Alani do didok Apostel Paulus di 1 Korint 1: 23b “pargasipan do i di halak Jahudi, haootoon di sipelebegu”. Alai saonari hau pinorsilang gabe sada tanda na mansai uli di halak Kristen, ala silang ima tanda balga ni holong ni roha ni Debata tu ngolunta. Jolma pardosa na ingkon gantung di si, alai gabe Jesus ma sikkat manang manggottihon hita di hau pinorsilang i.
III.                       Panimpuli
Balga situtu do asi ni roha ni Tuhanta tu hita jolma na mardosa. Dang dipasombu hita mangolu di bagasan dosa na marhapatean tu hamatean na saleleng-lelengna. Dilehon do AnakNa na sasada i, mate Ibana ala dosanta; mate Ibana asa malua hita dalan haporseaon (pat. Joh. 3:16). Jala balga ni holong ni Kristus do na naeng botoonta di parpunguan parningotan hamamate ni Jesus sadarion. Mangihuthon si Paulus di Efesus 3:18-19a, “naeng ma malo hamu mangantusi, rap dohot saluhut angka na badia i, ganjangna dohot bidangna bagasna dohot timbona, laho tumanda holong ni roha no Kristus”. Tarsilang/ mate Jesus asa mangolu pardosa. Dipatupa Jesus pengorbanan na songon i balga, na so adong tudosna, laho pangoluhon pardosa, na olo porsea tu Ibana. Ganup tabereng silang i ingkon tangihononta sian i soara na mandok “porsea ma ho di Ahu”. Boi hilalaonta bagas dohot tonggi ni holong ni Tuhan Jesus molo olo hita porsea di Ibana.
Di tingki tahilala di portibion, di tingki taringot godang ni dosanta jala taberena silangi, bege ma hata ni Jesus Parholong i sian silangNa i mandok, “na lea do ho, pardosa do ho, na tama hian do ho hona uhum, alai holong do rohangku di ho. ”Boi do  patudosonta i tu surat ni Debata sian surgo na mandok “I Love You/ Hu Haholongi do Ho, silang on ma tanda holongHu tu ho, mudarhon ma tanda holong dohot asi ni rohangKu tu ho. Nang pe ramun ho, nang pe pardosa ho, huhaholongi do ho”. Jadi dang ringkot parbinotoan manang keadaannta, naringkot porsea hita naung dihaholongi Jesus ngolunta. Nungnga Ibana nampuna hita, ndada hita sandiri parnampuna di ngolunta, ala ni panobusioNa. Tapelehon ma ngolunta tu Ibana marhite na mangulahon hataNa. Amen
READ MORE

BAHAN JAMITA MINGGU, 01 April 2012 Minggu Palmarum

Markus 11: 1-11 (Ep.: Jesaya 50:4-9)

UNDUK MA ROHAM DI ULAONMU
I.   Patujolo
Somal do dinalaho mamongoti sada huta, sai jumolo do adong pangaradeon laho tusi. Baliksa tahe na naeng ro i sahalak na sangap manang marhuaso. Godang do manomu, mangiring-iring, jala marsurak-surak manjouhon goarni  na ro i. Isarana pejabat pemerintahan (pemimpin politik) pintor sai dibahen do “karpet merah” manang tembakan, tari-tarian, dohot angka na asing na i. Alai memang somal do i di bahen ala dianggap do boi na ro i manggohi na di rohana. Jala laos tarsongon i do panomunomuon ni na torop i di Jesus, atikpe ndang apala tanak di nasida haroro ni Jesus tu Jerusalem. 

II. Hatorangan
Manogot ni ari Minggu i dung minggu berikutna, marhobas ma Jesus naeng borhat tu Jerusalem. Sian Betania adong do piga-piga dalan tu Jerusalem (band. Banyak jalan menuju Roma). Angka Kafilah-kafilah (pejiarah, musafir, dll) mardalan do nasida manopi-nopi sian toru ni dolok Jetun (Zaitun) sian dangsina dung i mamelok nasida tu utara. Dalan na asing mamolus sian dolok i baru manurun ma tu rura Kidron. Jadi Tuhan Jesus rap dohot angka siseanNa mardalan sian dolok Jetun i, manaek sahat jonok tu Betfage (= rumah ara), dung lam jonok nasida tu kota i, disuru Jesus ma dua halak sisean i parjolo jala laos ditanaoi nasida (jaha ay. 2-3). Dung i borhat ma siseanNa i tumopot kota Betfage  jala laos jumpang nasida do songon na ni lumbahon ni Jesus i tu nasida. Diharhari nasida ma ihot ni halode i (Ay. 4-6) alai na pasti nunga ditanda Ibana Jesus Kristus jala dipasangap Ibana. Dinamamboan halode i sisean i, di bahen nasida do abit nasida alasna (tarsongon pangganti ni pelana ni kuda) asa adong alas ni hundulan ni Jesus. Halode i dang dope hea dipangke (ditunggangi) halak. Sarupa do i sian mulai Padan Narobi, sada lombu na naeng sipasahaton (dipersembahkan) tu Jahowa dang bo i naung hea hona auga (kuk untuk membajak: Lih. 4 Musa 19:2).
Aha do lapatan ni na hundul Jesus di halode (menegendarai keledai) laho masuk tu Jerusalem? Adong piga-piga nanaeng siberengonta sian i:
1.    Sian najolo (PL) bangso Israel ullomo do roha nasida mamangke halode gabe alat angkutan. Di pegunungan Palestina gumodang do halode dipake sian hoda, di namonang si Josua marporang godang ma ditaban nasida hoda alai disuru ibana do asa ditangka (dilumpuhon) sude angka hoda i asa unang boi mardalan (Jos. 11:6, 9). Raja Salomo do na parjolo parohon hoda sian Mesir (1 Raj. 5:6). Halak Israel godang do na manganggap hoda ima binatang na sian  bangso na asing (pat. Psalm. 33:17) alani hagogoon na jala jotjot marsuara (meringkik). Jadi hoda tudosan ni hagogoon dohot hajagoon ni jolma, alai molo halode i ma tudosan ni haporseaon, haserepon, hasabaron dohot toruk ni roha.
2.    Di turpuk on nunga jumpang be (gok/ dapot tingkina) panurirangon ni si Sakaria, na mandok: “Mariaia situtu ma ho, ale boru Sion, marolopolop ma ho ale boru Jerusalem! Ida ma, na ro ma rajam tumopot ho, partigor ibana jala siparmonang; na serep do rohana jala marsihundul di halode dohot di anak ni halode inaina”, (Sak. 9:9).
Mangihuthon panurirang Sakaria, manghunduli (mengendarai) halode i ma sada tanda paboa Jesus sada na holong roha, na serep jala na denggan roha. Alai sude angka jolma na mangihuthon Ibana manganggap nunga dapot be tingkina laho pataridahon hagogoon marhite-hite porang suci mangalo penjajahan Romawi. Hape marhite na manghunduli halode i Jesus pataridahon paboa harajaon na binoan ni Jesus asing do sian na piningkiran na torop i.

3. Mangihuthon panangkasion na parpudi, Betfage i ma sada inganan paridian (pembersihan diri) di angka joma na naeng tu Jerusalem lao marhari-raya. Angka jolma na naeng masuk tu Bagas Joro ingkon do ias. Jala bisa jadi do Tuhan Jesus dohot angka siseanNa i jolo maridi di si (pat. Joh. 13:10) jadi molo songon i, Jesus manghunduli halode i na marlapatan asa di pardalanan unang be gabe kotor Ibana.
Dung bangkit Jesus tu halode i, hehe ma semangat ni natorop i, jala tung torop situtu do namangihuthon Jesus di ombas i, godang do sian Betania, Galilea jala disorak-soraki nasida  Jesus, lam jonok tu Jerusalem lam torop do na mangihuthon Ibana. Tung mansai ribur situtu na masa i. Dipambaheni natorop i angka abitna gabe alas ni dalan i songon tanda hormat nasida di Jesus Kristus, dang holan i tahe dohot do angka mare-mare dibahen nasida songon tanda panomunomuon di Jesus. Dung tarida Jerusalem nang sude angka gedung-gedungna na tung mansai uli di sondangi mataniari, lam memuncak ma semangat ni natorop i. Jerusalem i do inganan ni Raja, on ma raja naung leleng dipaimaima, jala marsorak-sorak ma nasida: “Ia angka na di jolo nang angka na mangihut sian pudi, sai manjoujouhon do: Hosianna! Pinuji ma na ro marhitehite Goar ni Tuhan i! Pinuji ma harajaon ni amanta Daud na naeng ro! Hosianna ma di ginjang ni ginjangan!”, (ay. 9-10).
Surak-surak nasida i dienet sian Psalmen 118:26, i ma na jotjot diendehon angka na laho tu Jerusalem di tingki ari rea. Hata “hosanna” bahasa Heber (Ibarani): (השאם) hosyiah-na, lapatanna; Sai lehon ma haluaon/ palua ma hami (Psalm. 118:25). Diboto Jesus do surak-surak ni natorop i, na asing do na gabe diharaphon nasida sian Ibana. Marsurak-surak nasida ala dipngkiri paluaon ni Jesus ma Israel sian jajahan ni halak Rom, jala Jesus gabe raja. Dung i masuk ma Jesus dohot natorop i tu Bagas Joro, on ma tingki na tung mansai denggan di roha ni natorop i naeng pataridahon harajaan-Na.

Tubu do sungkun-sunkun di rohanta, boasa pola songon i cara na Jesus masuk tu Jerusalem? Aha do na naeng antusanta sian i?
a. Termasuk sada panjoun songon sipalua (Mesias) do sambutan ni natorop i. Alana di sada tingki na ingkon masuk do muse Ibana tu Jerusalem songon Raja na balga jala asa masuk tu bagas Joro-Na (Mal. 3:1). Holan i do na boi si ulahonon ni natorop i ma mangihuthon Jesus jala unang holan na manuntut sian Jesus asa hombar tu lomo ni roha nasida.
b. Ima parmulaan ni sitaononNa. Sian mulana nunga diboto Jesus masukna Ibana tu Jerusalem i ma awal ni AjalNa (pat. Joh. 7:6-8). Siala naung dijaou-jouhon Jesus gabe raja, halak palistin pe nga boi mangaduhon Ibana tu si Pilatus songon panggunturi, pambarontak.
c. Di bangso Israel na bongot Jesus tu bagas joro, i ma sada ujian na balga. Sada tingki, maju ma Jesus tu jolo dohot harajaonNa jala manuntut harajaon Daud naeng rajaanNa sandiri. Harajaon i manghangkam sude portibi on jala mambahen sude na tinompa i gabe marsurak-surak marlas ni roha. Saonari na gabe permasalahanna, olo do bangso i mangongkui Raja i jala mangihuthon Ibana? Manang na lomo ni roha nasida do na ingkon patuluson ni Raja i?
d. Na masa i tung ringkot situtu do di halak Parise, alana tangkas do diboto nasida tung mura situtu bahenon ni Jesus laho mambatalhon niat nasida na naeng manangkup Jesus. Molo olo Jesus, na boi do natorop I suruonNa mangalo, alai dang dalan i dipillit Jesus, dang mangasahon halak na torop i jala dang manolopi angka ulaon na patujolo gogo Ibana.
e. Di Jesus peristiwa i, i ma sada ujian. Surak-surak ni natorop i paingothon Ibana tu godaan ni sibolis na tu Ibana (bereng Mat. 4:9) alai dang talu Jesus di si. Harajaon na hinirim ni angka na torop, ndang ditolopi Ibana. Alai di sada sisi na masa i sada janji do i, di sada tingki adong do arina paboa Jesus ingkon dijangkon jolma na torop naung malua sian dosa, jala dung masuk Ibana tu Jerusalem na imbaru i, ma surgo i.  

III.            Hahonaan ni Turpuk
Molo tabereng di jaman saonari on, godang do tong masa tarsongon na masa di turpukta on. Masuk Jesus tu Jerusalem di bagasan haunduhon, haserepon dohot hadameon, alai godang do na dohot mangihuthon Jesus i holan na asal-asal dohot (ikut-ikutan: eme na masak di gagat ursa, i na masa i ma ni ula), so pola parade diri/ ngoluna maniru tiruan pinapatar ni Jesus. So pola sipardohot jala sipangantoi di angka ulaon lomo niroha, isarana di huria, punguan, huta dohot na asing, asa boi patulushon na di rohana, asa adong pangasahononna laho paginjangkon roha, manang gabe mangalului hagaoron molo dang saut na nidokna (gurudok).
Jesus Kristus mangalehon sada tiruan di hita asa patoruhon roha di sude ulaon, jala ingkon gabe pamimpin na melayani unang dilayani. Haserepon i do na gabe modalta mangula angka siulaonta, haungkapon di hata ni Debata asa boi gabe angka siboan dame dohot las ni roha. Jala laos i do na gabe gogo di hita mansuarahon huhut mangulahon na sintong huihut mangadopi ragam ni sitaonon di ngolunta on. Sikap sombong, angkuh, ginjang ni roha pataridahon harumaron ni ngolu do i, ujungna patimbo hadabuan.
Manghamauliatehon sude denggan basa ni Debata, marhite pasahathon na dumenggan sian ungkap dohot ias ni roha lao pangkeon pararathon harajaon ni Debata. Unang ala na so tarjua manang na tarpaksa. Amen
READ MORE